بحث از اسلام و تبیین معنای صحیح آن، از دیرباز در جامعه اسلامی رواج داشته و ریشه در قرن نخست هجری و نزاع های گسترده بر سر تفسیر اسلام میان صحابه، تابعین و عالمان مسلمان پس از ایشان دارد و امروزه نیز این نزاع در هنگام عرضه و تبیین دین تصویر درست اسلام خصوصا برای غیر مسلمانان ادامه دارد. در کنار این مناقشه طولانی، چندی است که توجه برخی به معنای مسلمانی نیز جلب شده است؛ گزارش و تحلیل آنچه عموم مسلمانان – و نه خصوص عالمان مسلمان – آن را التزام به اسلام و یا تفسیر خود از اسلام […]

دوری از تنش و تلاش برای زندگی مسالمت آمیز در جامعه ای با دین یا مذهب رسمی متفاوت، مسئله ایست که در حسن و لزوم آن هیچ گونه تردیدی نیست، به خصوص برای گروه های اقلیتی که گاه دوری از این نکته، بقای ایشان در چنان جامعه ای را ناممکن میکند. با گسترده تر شدن ارتباطات و کمتر شدن فاصله میان جوامع مختلف، بحث از رفتار مسالمت آمیز با دیگر جوامع یا آنچه در معنایی فرامذهبی “التعایش السلمی” خوانده میشود نیز به مسئله ای جدی و پر گفتگو تبدیل شده است. این مسئله در کنار اهداف مشترکی که برای جامعه […]

حزب «الدعوه الإسلامیه» که بیشتر با نام «حزب الدعوه» شناخته می‌شود، یکی از اثرگذارترین جریان‌های تاریخ معاصر حوزه‌های علمیه و عرصه سیاست کشورهای اسلامی منطقه بوده است. با این حال آشنایی با پیدایش و بنیانگذاران آن بیشتر به صورت نقل‌های شفاهی مانده و به همین دلیل دستخوش اختلافات بسیاری در روایت آن شده است. نوشتار پیش رو برگرفته از خاطرات دوران زندگی شیخ علی کورانی در نجف است که از نخستین روزهای تاسیس حزب همراه آن بوده و تا بالاترین رتبه‌های حزبی بالا رفته است. بدین‌سان گزارشی – تا حدودی انتقادی و – کامل به روایت  وی از این جریان […]

نویسنده: مرحوم دکتر محمود بستانی ترجمه و تلخیص: سید سجاد فتاحی، سید علیرضا موسوی  اگر پژوهشگری بخواهد فقه را در چهار سطح مقدمات، سطح، خارج و پژوهش و تألیف فقهیِ مستقل در نجف از ابتدای شکل‌گیری آن تا به امروز تاریخ‌نگاری کند، از طرفی این امکان برای او وجود دارد و از طرفی دیگر خیر؛ مثلاً در عرصهٔ تألیف می‌تواند برای حرکت فقهی تاریخی بنویسد و سطح و حوزهٔ تحول آن را عرضه کند؛ چرا که تألیفات شیخ طوسی، محقق کرکی، مقدس اردبیلی، علامه بحرالعلوم، علامه کاشف الغطاء، صاحب جواهر، شیخ انصاری، سید یزدی، حکیم، خویی و صدر در دسترس او […]

در میان آنچه امروزه به نام شیوه های عزاداری – پذیرفته و یا نپذیرفته – میان جوامع شیعیان رواج دارد، برخی رسوم قدمت چندانی ندارند و بخاطر مسائلی که در حاشیه آنها وجود داشته، گاه مورد اختلاف نظر فقها گشته اند. قمه زنی یکی از این دست مظاهر است که به عقیده بسیاری از کسانی که پیرامون آن پژوهش کرده اند، عمر آن حداکثر به دوران صفویه میرسد، در عین حال در دو قرن اخیر رواج بسیاری در میان عوام شیعیان در برخی جوامع پیدا کرده و مورد تقابل شدید آراء علما واقع شده است تا جاییکه از فتوا به […]