یکی از دغدغه های همیشگی کسانی که با ترجمه متنهای عربی سر و کار دارند و یا به فرا گرفتن آن علاقه دارند، یافتن یک لغت نامه معتبر عربی فارسی است؛ لغت نامه ای که از ارزش و اعتبار نسبی برخوردار و گنجینه لغاتش پر بار باشد. در زمینه زبان کلاسیک عربی لغت نامه های عربی به عربی زیادی وجود دارد، ولی یافتن لغت نامه عربی فارسی در زمینه عربی کلاسیک که در عین حال قابل اعتماد و مفصل هم باشد کمی سخت است. عبد الکریم صفی پوری – که از زندگی اش تقریبا هیچ اطلاعی جز تدریس در مدرسه ای […]

در میان عالمان شیعی معاصر، دو سیره کاملا متفاوت در تالیف و انتشار آثار دیده می‌شود: دسته‌ای مانند مرحوم آیت الله خوئی آثار بسیاری تالیف و تدوین کرده و به انتشار رسانده‌اند و از دسته‌ای دیگر هیچ نوشته‌ای در دسترس نیست. از بارزترین چهره‌های دسته اخیر آیت الله سید علی سیستانی (ت ۱۳۴۹ هـ ق) است که خود نیز در گفتگویی به این بی‌رغبتی به انتشار اثری از خود تصریح نموده‌اند. چد تقریری که از ایشان به چاپ رسیده هرچند در شناخت آراء و نظریات ایشان موثر است، اما جای خالی اثری حدیثی از ایشان که دوره‌ای نزد مرحوم آیت […]

«الذریعة إلی مصنفات الشیعة» که به اختصار الذریعة خوانده می‌شود بزرگ‌ترین دائرة المعارف در زمینه کتاب‌شناسی شیعه است که در طی ۶۰ سال توسط مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی تدوین شده است. درجلد ۲۱ الذریعه کتابی به نام «فاطمه أره» آمده که چنین توصیف شده: «فارسى مطبوع بطهران فى ۴۰ ص» از نام کتاب -که واژه‌ای کنایی برای هجو و مذمت برخی زنان است[۱]– و نیز همان توصیف مختصر، براحتی می‌توان به مضمون کتاب پی برد. مشکل از جایی شروع می‌شود که نام این کتاب در الذریعه در کنار کتاب‌های دیگری آمده که در مورد حضرت زهرا س نوشته شده‌اند، […]

هیجده سالم شد. از درس طلبه‌گی خسته شده بودم. آخر این همه درس خواندن، به کجا می‌رسد؟ هیچ موقع از مسخره کردن حوزه خوش‌ام نمی‌آمد. می‌گفتند آخوندها همه‌اش فکر طهارت و نجاست هستند و یا این که اگر زن پنبه را چند بار در …اش فرو کند، می‌فهمد از حیض پاک شده. این‌ها جزو درس طلبگی بود، اما همه آن نبود. برای من خیلی بیشتر بود؛ یک بن‌بست با شکوه. بدون شک «ناتنی» مهدی خلجی مهم‌ترین روایتی است که از «بریدن» یک دانش‌آموخته حوزه داریم. داستانی که علی‌رغم آنکه نسبتا کوتاه است ریتم تندی دارد و خواننده را -خصوصا اگر […]

رسیدن به روایتی نزدیک‌تر به آنچه در روزگاران پیشین گذشته، سنتی همیشگی در میان دانشی‌مردانی بوده که دغدغه‌شان تاریخ بوده است. انتشار کتاب «حماسه حسینی» باعث شد که نقد تاریخی ماجرای کربلا از میادین علمی به پای منبرها کشیده شود، جایی که دیگر سخن گفتن و نقد کردن یک طرفه بود و مخاطب توان تحلیل و یا نقد این نقد را نداشت. نتیجه نیز روشن بود؛ نقد یک طرفه نه تنها در میان مخاطب ناآشنا حرف خود را به کرسی ‌نشاند، بلکه باب تشکیک را نیز باز کرد؛ پس از آن «منبر حسینی» در نگاه بسیاری به جایی برای جعل، […]