رقیبی که همیشه دردسرساز بوده

«ضَرّة» واژه‌‌ای کهن در زبان عربی است که یش از ظهور اسلام نیز رواج داشته‌ و زن دوم همسر یا همان «هوو» را بدین نام می‌خوانده‌اند.[۱] ابن فارس در تحلیلی دقیق منشا این نامگذاری را شرح می‌دهد: « والضَّرَّة: اسمٌ مشتقٌّ من الضَّرِّ، کأنَّها تضرُّ الأخرى کما تضرُّها تلک »، خلاصه آنکه این واژه از ماده ضرر گرفته شده چرا که هر یک از دو زن مایه دردسر و ضرر دیگری است. این نکته ساده لغوی نشان از این دارد که نه تنها در صدر اسلام که پیش از ظهور اسلام و در جامعه اصیل عربی هم زن دوم به مثابه دردسری بزرگ شناخته می‌شده و سخن آنانکه ازدواج دوم را در جامعه عربی صدر یا پیش از اسلام، بر خلاف جامعه امروزی ما، عرفی مقبول و جا افتاده می‌دانستند تا چه مقدار ناصواب است[۲].

این نکته به روشنی به ما نشان می‌دهد تا چه اندازه دانش‌های اسلامی در هم تنیده‌اند و پاسخ یک مسئله تاریخی گاه در گوشه‌ای از لغت یافت می‌شود، پاسخی که از قضا بسیار به کار دانش فقه و روشن کردن فضای صدور روایات تعدد ازواج می‌آید. و البته تخصصی شدن رشته‌های اسلامی، تمام این زنجیره به هم تنیده را چه راحت از هم می‌گسلد.