دوری از تنش و تلاش برای زندگی مسالمت آمیز در جامعه ای با دین یا مذهب رسمی متفاوت، مسئله ایست که در حسن و لزوم آن هیچ گونه تردیدی نیست، به خصوص برای گروه های اقلیتی که گاه دوری از این نکته، بقای ایشان در چنان جامعه ای را ناممکن میکند. با گسترده تر شدن ارتباطات و کمتر شدن فاصله میان جوامع مختلف، بحث از رفتار مسالمت آمیز با دیگر جوامع یا آنچه در معنایی فرامذهبی “التعایش السلمی” خوانده میشود نیز به مسئله ای جدی و پر گفتگو تبدیل شده است. این مسئله در کنار اهداف مشترکی که برای جامعه […]

حزب «الدعوه الإسلامیه» که بیشتر با نام «حزب الدعوه» شناخته می‌شود، یکی از اثرگذارترین جریان‌های تاریخ معاصر حوزه‌های علمیه و عرصه سیاست کشورهای اسلامی منطقه بوده است. با این حال آشنایی با پیدایش و بنیانگذاران آن بیشتر به صورت نقل‌های شفاهی مانده و به همین دلیل دستخوش اختلافات بسیاری در روایت آن شده است. نوشتار پیش رو برگرفته از خاطرات دوران زندگی شیخ علی کورانی در نجف است که از نخستین روزهای تاسیس حزب همراه آن بوده و تا بالاترین رتبه‌های حزبی بالا رفته است. بدین‌سان گزارشی – تا حدودی انتقادی و – کامل به روایت  وی از این جریان […]

نویسنده: مرحوم دکتر محمود بستانی ترجمه و تلخیص: سید سجاد فتاحی، سید علیرضا موسوی  اگر پژوهشگری بخواهد فقه را در چهار سطح مقدمات، سطح، خارج و پژوهش و تألیف فقهیِ مستقل در نجف از ابتدای شکل‌گیری آن تا به امروز تاریخ‌نگاری کند، از طرفی این امکان برای او وجود دارد و از طرفی دیگر خیر؛ مثلاً در عرصهٔ تألیف می‌تواند برای حرکت فقهی تاریخی بنویسد و سطح و حوزهٔ تحول آن را عرضه کند؛ چرا که تألیفات شیخ طوسی، محقق کرکی، مقدس اردبیلی، علامه بحرالعلوم، علامه کاشف الغطاء، صاحب جواهر، شیخ انصاری، سید یزدی، حکیم، خویی و صدر در دسترس او […]

عثمان بن مقبل الواعظ یکی از فقهای بغداد بود که آثاری چند در تفسیر، اخلاق، فقه و تاریخ داشت. در مورد آثار او گفته‌اند که بسیار پر اشتباه است، چرا که او شخصی «صحفی» بوده است. اصطلاح «صحفی»[۱] اصطلاحی رایج در فرهنگ علمی جهان اسلام بود که برای توصیف افرادی به کار می‌رفته که تلاش می‌کردند علم را نه از اساتید و شیوخ بلکه با مطالعه شخصی کتاب‌های علمی به دست آورند. چنین افرادی همیشه در معرض دو خطر مهم بوده‌اند: ۱- قرائت و فهم نادرست متون علمی ۲- خود بزرگ‌بینی و گستاخی نسبت به عالمان مثال‌های بسیاری در تاریخ […]

یکی از مثال‌های آشنا در ادبیات عرب، حتی برای کسانی که تازه وارد دنیای ادبیات شده‌اند، تعبیر «أکلونی البراغیث» است. در حاشیه جامع المقدمات ترجمه این عبارت چنین آمده: «کیک‌ها مرا خوردند» برخی از کسانی که تازه به تدریس رو آورده بودند، به همین ترجمه اکتفا کرده‌اند، البته که ترجمه درست است، ولی ایشان این نکته را که منظور از «کیک» همان «کَک» است و بقول دهخدا «کیک معروف است که برادر شپش باشد»، نمی‌دانستند و «کیک» را Cake خواندند و از آن همان چیزی فهمیدند که عصرها با چایی خورده می‌شود! خب واضح بود که نتیجه، معنایی بسیار ناموزون […]