در میان مقاتلی که پیرامون ماجرای کربلا نوشته شده کمتر مقتلی را می‌توان یافت که با نگاه نقادانه یک فقیه نوشته شده باشد. همین نکته «مقتل الحسین ع» نوشته عبدالرزاق الموسوی المقرم (م ۱۳۹۱هـ) که به «مقتل مقرم» شهرت دارد را تمایز بخشیده است. هرچند نوشتن در غیر وادی فقه و اصول در نجف قرن چهاردهم چندان معمول نبود اما همین فضا باعث شد مرحوم مقرم مقتلی بنویسد که در جای جایش قضایا را از نگاهی فقهی تحلیل کند؛ از مسئله خروج امام ع با وجود علم به شهادت و تعارض ظاهری آن با حرمت القاء نفس در هلاک و […]

کتاب «اللهوف علی قتلی الطفوف» که به «لهوف» شهرت دارد قطعا یکی از مشهورترین مقاتلی است که پیش از دوران معاصر تدوین شده است و البته سهم گردآورنده آن یعنی سید رضی الدین علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن طاووس مشهور به سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ هـ) را نباید نادیده گرفت. سید بن طاووس خود می‌گوید که پس از تدوین کتاب مشهورخود «مصباح الزائر» به فکر تدوین کتابی افتاد که مقتلی مختصر باشد و زائر بتواند در هنگام زیارت حرم سیدالشهدا ع در روز عاشورا آن را همراه داشته باشد، و چنین شد که برخلاف سیره معمول […]

لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف (م ۱۵۷ هـ) که به  ابومخنف شهرت دارد از مشهورترین راویان اخبار در قرن دوم است که وقایع بسیاری از قرن نخست هجری را ثبت کرده‌ است. ابومخنف پیش از هرچیزی یک تاریخ‌نگار بوده و اقتضای نگاه تاریخی‌اش، خصوصا در دو قرن اول، اعتماد بر نقل‌های شفاهی، منابع و ناقلانی است که برخی از آن‌ها بعدترها ناشناخته مانده‌اند. از سوی دیگر اطلاع نه چندان دقیقی که از زندگی و مذهب وی در دست است باعث شده که برخی با نگاهی تردید آمیز به میراث تاریخی او نگاه کنند. اما آنچه در این میان […]

ملا حسین واعظ کاشفی (متوفی ۹۱۰ هـ) در اواخر عمر خود کتاب روضه الشهدا را به فارسی نوشت و در آن از مصائب انبیای الاهی شروع و پس از ذکر مصائب اصحاب کساء به ماجرای کربلا رسید و روایتی مفصل از واقعه کربلا تدوین کرد، روایتی داستانی-تاریخی که بیشتر به منظور «روضه‌خوانی» گردآوری شده و به تعبیر مرحوم شعرانی «از نقل ضعیف در روضة الشهداء عجب نباید داشت چون در اداى مقصود واعظ قوى است اگر چه براى مقصود مورخ کافى نیست». اما اشتهار و مقبولیت این کتاب را نه از ترجمه های چندی که از آن به عربی شده […]